آشنایی با هواپیمای مدل: از طراحی تا ساخت

در این دوره آموزشی که به صورت رایگان نیز برگزار می گردد در درسهای متوالی به موضوع هواپیمای مدل، انواع آن و موضوعاتی در باره طراحی و ساخت آن پرداخته می شود. ارائه مطالب در دیگر فضاهای مجازی با ذکر منبع بلا مانع است. به امید اینکه این مطالب مورد توجه علاقمندان به موضوع هواپیمای مدل قرار گیرد. مطالب متعاقباً در همین صفحه بارگذاری خواهد شد

تعریف هواپیمای مدل

هواپیمای مدل یا وسیله سرگرمی- آموزشی یا هواپیمای کوچک است که با استفاده از مواد و مصالخ متنوع با هدف پرواز ساخته می شود. به عبارت دیگر هدف اصلی از ساختن هواپیمای مدل پروازی بودن ان و قابلیت پرواز ان است. البته دیگر خصوصیات مانند زیبای و استحکام نیز می تواند مد نظر باشد، اما پروازی بودن آن وجه تمایز هواپیمای مدل با ماکت یا اسباب بازی صرف است. لازم به ذکر است که اصول آیرودینامیکی حاکم بر هواپیمای مدل همان اصول آیرودینامیک هواپیمای مادون صوت ولی در مقیاس کوچکتر است

انوع هواپیمای مدل

گونه بندیهای متنوعی برای هواپیمای مدل وجود دارد که در اینجا ساده ترین آن بیان می شود. این گونه بندی بر اساس نیروی پیشران و نوع هدایت و کنترل هواپیمای مدل صورت می پذیرد

هواپیمای مدل گلایدر

نیروی محرکه در این هواپیما همان نیروی پرتاب اولیه دست است و با استفاده از آیرودینامیک مناسب، وزن سبک و احتمالاً جریانهای هوایی موجود پرواز می کنند. موشکهای کاغذی نیز در حقیقت یک نوع ساده هواپیمای مدل گلایدر هستند. انواع بسیار بزرگ، پیشرفته نیز وجد دارد که علی رغم گلایدر بودن دارای سیستم کنترل از راه دور و فرامین کنترل هستند.

نمونه ساده از هواپیمای مدل گلاید فومی

در هواپیمای های گلایدر توزیع وزن اهمیت بسیاری دارد و استفاده از وزنه های تعادل برای کمین سنگین کردن دماغه هواپیما مرسوم است

هواپیمای مدل کشی

در این نوع از هواپیمای مدل از نیروی پیشرانی که توسط یک کش حلقه شده که در مرحله باز شدن قرارداد برای چرخاندن ملخ استفاده می شود. چرخش ملخ نیز به نوبه خود باعث جابجایی حجمی از هوا شده و هواپیما به جلو رانده می شود. هواپیماهای مدل کشی از انواع بسیار ساده بدون بدنه آیرودینامیک تا انواع بسیار پیشرفته و مهیج با ظاهری مانند یک هواپیمای واقعی وجود دارد. حتی مدلهای کشی دو موتوره نیز طراحی و شاخته شده اند. این نوع از هواپیما طرفداران خاص خود را دارد و مسابقات مهیج و زیبایی نیز در این رشته برگزار می شود

یک نوع هواپیمای مدل کشی ساخته شده از فوم
هواپیمای مدل کشی با بدنه scale
پیشران مدل کشی: مجموعه کش و ملخ

نکاتی در مورد هواپیمای مدل کشی

۱- در هواپیماهای مدل کشی تعویض کش یکی از چالشهای اصلی است و ساخت بدنه باید به گونه ای باشد که تعویض کش به سادگی صورت پذیرد. در انواعی که دارای بدنه جعبه ای شکل می باشند این چالش جدی تر است. گروه سادکوش بدنه ای را طراحی و تولید کرده که تعویض کش آن به سادگی صورت می پذیرد easy rubber replacement fuselage: ERRF

۲- در مورد مدل کشی و مسابقات آن مدت زمانی زمان پروازی به عنوان ملاک در نظر گرفته می شود. گفته می شود طولانی ترین زمان ثبت شده برای پرواز یک مدل کشی ۲ دقیقه و ۷ ثانیه و ۳۷صدم ثانیه پس از پرتاب می باشد. تصاویر زیر مربوط به این مدل است

هواپیماهای مدل کنترل لاین

گونه ای دیگر از هواپیماهای مدل که جنبه آموزشی داشته و قابل پرواز نیز هستند به عنوان هواپیماهای مدل کنترل لاین شناخته می شوند. این نوع از هواپیماهای مدل در گذشته خیلی مرسوم تر و مورد استفاده بودن اما اکنون شاید به سختی کسی را بیابید که تجریه پرواز با آنها را داشته باشد. شماتیک یک هواپیمای مدل کنترل لاین را در شکل زیر ارائه شده است

این نوع از پرنده ها عمدتاً شامل یک موتور از نوع سوختی می باشند که باعث شتاب زیاد هواپیما و جذابیت و سرگرمی می باشد. خلبان کنترلی بر روی توان موتور ندارد و معمولاً قبل از شروع پرواز توان موتور و گاز آن تنظیم می شود. تنها کنترلی که خلبان بر روی این هواپیما دارد، سکان افقی متحرک آن است که می تواند با تغییر دادن در زاویه آن هواپیما را از زمین بلند کند، مانور دهد و نهایتاً بر روی زمین بنشاند. به طور دقیقتر خلبان یا مدلر از طریق دو سیم فولادی که از میان بال هواپیما رد شده است و با استفاده از مکانیزم مثلثی قابلیت کنترل الویتور را پیدا می کند. نحوه پرواز یه این شکل است که خلبان در مرکز یک دایره ایستاده و هواپیما در محیط آن قرار دارد. شعاع دایره بستیگی به طول کابل کنترل دارد که حدود ۱۰ تا ۱۵ متر است. پس از روشن شدن هواپیما و شروع به حرکت کردن بر روی زمین و پس از رسیدن به سرعت مناسب، خلبان با دادن فرمان به الویتور از طریق دو کابل فولادی بسیار نازک هواپیما را از زمین بلند میکند

 

هواپیماهای مدل رادیو کنترل

شاید بتوان گفت پیچیده ترین نوع هواپیمای مدل، نوع رادیو کنترل آن باشد. در این نوع هواپیمای مدل، خلبان از طریق ارتباط از راه دور بی سیم (ارتباط رادیویی) هواپیما را کنترل می کند. کنترل هواپیما بر اساس موقعیت مشاهده شده آن توسط خلبان است و لذا ضروری است خلبان دید کافی نسبت به هواپیما داشته باشد. در این نوع پرنده ها موضوعات متنوعی قابل بررسی هستند که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت

۱- نوع کنترل از راه دور و تعداد کانال ارتباطی

۲- نوع نیروی محرکه پرنده

۳- نوع سازه

۴- وجود یا عدم وجود خلبان خودکار